Familiebedrijven vormen het hart van economieën over de hele wereld. Ze zijn geworteld in traditie en vormen de hoeksteen van veel gemeenschappen. Toch staan veel van deze bedrijven voor een enorme uitdaging: het overleven van generatiewisselingen. Onderzoek toont aan dat slechts een klein percentage (30%) van de familiebedrijven de eerste generatiewisseling overleeft. Het Erasmus Centre for Family Business, accountantsorganisatie BDO en Rabobank deden uitgebreid onderzoek naar de oorzaken van dit lage percentage en formuleerden waardevolle inzichten om deze trend om te buigen.
De probleemstelling
Het grootste struikelblok lijkt te liggen in het gebrek aan slagkracht van de nieuwe generatie. Jonge, succesvolle bedrijven, aan het begin van hun levenscyclus, zijn wendbaar, hebben grote innovatiekracht en durven risico’s te nemen. Dit voordeel lijkt echter verloren te gaan zodra er een nieuwe generatie aan de macht komt. De vorige generatie kijkt dwingend mee, de nieuwe generatie voelt zich vaak niet serieus genomen of is ingeperkt door de statuten. Hierdoor kunnen zowel openlijke als stille conflicten ontstaan.
Moeizame familieverhoudingen kunnen de aandacht van bestuurders afleiden van cruciale bedrijfskundige beslissingen. Uiteindelijk kunnen de prestaties daaronder lijden, schrijven de onderzoekers.
Veranderen is een kunst
Jij als ondernemer moet persoonlijk meegroeien met je bedrijf. Verandering is ook voor jou persoonlijk van toepassing. Je wilt als ondernemer immers niet de groei van jouw organisatie in de weg staan. Je wilt er alles aan doen om de continuïteit van jouw bedrijf te waarborgen. Dat gaat niet als jij niet jouw werkwijze aanpast. Daarom moet een ondernemer altijd eerst bij zichzelf te rade gaan: waar liggen jouw sterke punten? Wat zijn jouw zwakke punten of risicofactoren? Het succes van de onderneming wordt nu eenmaal bewerkstelligd door jouw sterke punten. Zaken waar jij minder bedreven in bent, kun je beter aan anderen overlaten.
3% haalt de 4e generatie
Het is belangrijk te erkennen dat slechts 30 procent van de familiebedrijven überhaupt de eerste generatiewisseling overleeft. Wanneer de kleinkinderen (de tweede wisseling) het overnemen, staat nog maar 13 procent van deze bedrijven overeind, en voor slechts 3 procent is de fase hierna haalbaar. Vaak komt dit doordat er vastgehouden wordt aan hoe de oprichters het deden en er te weinig wordt aangepast aan wat de markt vraagt. Rentmeesterschap is dan niet de oplossing.
Het is van levensbelang om te blijven investeren in groei en de organisatie voortdurend aan te passen aan veranderende omstandigheden. Het lijkt een open deur, maar blijkt in de praktijk lastig: tijdig de teugels overdragen aan de nieuwe generatie én zelf deze loslaten, zodat die nieuwe generatie krachtig de koers van het familiebedrijf kan bepalen. Dit alles in dienst van de continuïteit van het bedrijf.
Repareer het dak als de zon schijnt
Tijd om de lei dus schoon te vegen voordat de overdracht plaatsvindt. ‘Een nieuwe generatie, een nieuw beleid’, kopt het rapport bovenaan een bladzijde. En dat is precies wat er zou moeten gebeuren. De onderzoekers geven zeven tips aan zowel de oude als de nieuwe generatie om deze overgang soepel te laten verlopen:
- Begin écht op tijd met de overdracht
- Regel de geldkwesties ruim van tevoren
- Maak een duidelijke keuze: familiebestuur of extern bestuur
- De oudere generatie stapt uit het bedrijf
- Rentmeesterschap is niet altijd de beste keuze
- Maak een familiestatuut
- Leg de kernkwaliteiten en kroonjuwelen vast
Succesverhalen
Gelukkig zijn er ook succesverhalen te vinden in de wereld van familiebedrijven. Ondernemers zoals Dorrie Eilers, Mitch Smulders en de familie Van Eerd tonen aan dat met de juiste aanpak en mindset familiebedrijven kunnen gedijen, ook in een steeds veranderende omgeving. Met de juiste begeleiding en een open houding ten opzichte van verandering kunnen familiebedrijven hun erfgoed beschermen en blijven groeien.
Ondersteuning van De Reus bij verandering
Bevind jij je in een dergelijke crisis of herken jij je in het bovenstaande? Dan wordt het tijd om de zaken anders aan te pakken. Ik kan je uit ervaring vertellen dat veranderprocessen met vallen en opstaan gaan. Het ene moment gaat het voor de wind, een moment later zie je door de bomen het bos niet meer. In transitie zal er altijd zorg of angst zijn.
Het loslaten van het oude gaat gepaard met onrust en pijn, maar ook met nieuwe ontdekkingen en groei. Dit is menselijk en onderdeel van succesvol ondernemen. Het belangrijkste is dat de veranderingsprocessen goed gemanaged worden, zodat het loslaten voelt als een evolutie en niet als een revolutie.
De Reus helpt verder
Voor groei en continuïteit is verandering een noodzaak, zeker voor familiebedrijven. Bij De Reus, Business Coaching & Training, staan wij klaar om jou te ondersteunen. Met de juiste begeleiding verlopen verandertrajecten soepeler en leiden ze naar duurzaam succes.
Samen kunnen we de veranderingen doorvoeren die nodig zijn voor jouw bedrijf om te floreren. Maak jouw bedrijf klaar voor de volgende generatie. Meer weten? Neem contact met ons op!
